Neogotycka szkola w centrum Rybnika

Neogotycka szkoła w centrum Rybnika

 Rybnicka nieruchomość została zaprojektowana w stylu neogotyckim z elementami neorenesansowymi przez niemieckiego architekta E. Petzkiego z Gliwic w roku 1902 i wybudowana w miejscu starej drewnianej szkoły. Nieruchomość mieści się przy ulicy Cmentarnej na przeciw starego kościoła. Szkoła reprezentuje nurt zwany w architekturze - historyzmem i nawiązuje w swoim charakterze do średniowiecznych obiektów sakralnych i świeckich. 


Fasada główna - architektura neogotyckiej szkoły w Rybniku

Nieruchomość została wybudowana na planie prostokąta i posiada pięć kondygnacji. Fasada główna budynku jest 13-osiowa; z dwoma wejściami; w osiach 1 i 2 oraz 9 i 10. Fundament nieruchomości znajduje się głęboko pod poziomem chodnika, do którego dzieli go odstęp w formie głębszego okopu.

Neogotycka szkoła przy ulicy Cmentarnej. Na zdjęciu widoczna klatka meteorologiczna.


 Fundament nieruchomości posiada część przeznaczoną na piwnice, które oświetlają wmurowane do kamiennego cokołu, w szeregowych odstępach zakratowane okna. 

Fasada główna szkoły przejawia się jako bryła prostopadłościanu, od którego wyodrębniono dwa przylegające do reszty obiektu ostrołukowe  ryzality, które prowadzone są pionowo od cokołu aż po dach nadając bryle ożywienia i podkreślając jej neogotycki styl. 

Lico ryzalitu posiada naświetlenie w postaci okiennic zamkniętych w  ostrołukowej wnęce które  mieszczą się na różnych poziomach kondygnacji. Na uwagę zasługuje układ trzech neogotyckich okien , znajdujących się w środkowej kondygnacji nieruchomości ,a pod którymi umieszczono łacińskie sentencje " Per aspera ad astra " i  " Non scholae, sed vitae discimus ". Całość występu z muru wieńczy szczyt trójkątny.

W środkowym ryzalicie znajduje się wejście do wnętrza szkoły, schowane pod ostrołukową wimpergą, wspartą na dwóch kolumnach, która dodatkowo została wzbogacona o takie detale neogotyckiego stylu jak sterczyny, ślepe okna, kwiatony i pustą niszę. 

Okiennice fasady głównej szkoły również chowają się w cofniętym ryzalicie, dzieli je arkadowy fryz zbudowany z małych, ślepych ostrołukowych wnęk. Dodatkowym zdobieniem otworów okiennych są wykonane z cegły gzymsy nadokienne zaakcentowane ciemną cegłą Szerokie i wysokie rozmiary okien sprawiają, że do wnętrza klas dociera więcej światła dziennego, niż przykładowo z neogotyckiego okna. Możliwe, że właśnie tą funkcjonalność wziął Petzki pod uwagę.

Elewacja fasady podzielona jest ceglanymi fryzami o różnych kombinacjach kładzenia cegły. Można zauważyć, że fryz ząbkowy uwydatnia gzyms pośredni miedzy drugą i trzecią kondygnacją. Natomiast fryz arkadowy wyodrębnia w sposób szczegółowy gzyms koronujący, który zamyka ścianę elewacji głównej i otwiera poddasze.

Ornament w postaci poziomych pasów na ścianie elewacji nadaje fasadzie efekt statyczności. Tym sposobem dekorowano również obiekty zaprojektowane w stylu neorenesansowym.

Analogiczny obiekt został zaprojektowany przez tego samego architekta w Hindenburgu ( Zabrze)

Neogotyckie szkoły zaprojektowane przez architekta E.Petzkiego
 (Rybnik i Zabrze )


Historia początków rybnickiego szkolnictwa sięga XVI wieku
Pierwszym wygospodarowanym miejscem, przeznaczonym na edukację szkolną było drewniane probostwo należące do kościoła Najświętszej Marii Panny na ulicy Gliwickiej. Lekcji udzielał miejscowy organista - Stanislaus ( Stanisław). Natomiast sprawami organizacyjnymi zajmował się proboszcz parafii Potem szkołę przeniesiono na ulicę ks. Brudnioka, dziś jest tam klasztor Sióstr Wizytek. Edukacja nie przebiegała raczej na wysokim poziomie i związana była ściśle z porami roku. Zimą dzieci częściej uczęszczały do drewnianej szkoły, latem natomiast zamiast się uczyć pracowały na roli. Do szkółki przykościelnej jak podają źródła mogło uczęszczać około dwudziestu dzieci. Po skończonej edukacji, dzieci  znały podstawowe prawdy wiary, umiały pisać i czytać oraz liczyć.

W roku 1740 miasto Rybnik zostało zajęte przez wojska Fryderyka II Wielkiego - władcy królestwa Prus w wyniku  wygranych  trzech wojen z Austrią Habsburgów. Pod wpływem tych wydarzeń, radykalnie zmieniła się sytuacja prawna mieszkańców Rybnika. Odtąd rybniczanie stali się poddanymi króla Fryderyka II a ich status prawny podlegał pruskiemu prawodawstwu. Fryderyk II - król Prus był władcą o szerokich horyzontach intelektualnych. Propagował rozwój oświaty w swoim królestwie oraz powszechny dostęp do edukacji dla swoich poddanych. Już od 1764 roku w Prusach panował wprowadzony przez Fryderyka II powszechny obowiązek szkolny dla mężczyzn. Młodzi rybniczanie pobierający wcześniej naukę w przykościelnych szkółkach, zaczęli uczęszczać do pruskiej szkoły ludowej. Co podwyższyło w wyższym stopniu poziom wiedzy rybnickiej młodzieży.

Władze pruskie licząc się z wyższą frekwencją uczniów, poprawiły warunki nauczania, budując nową, murowaną szkołę z czerwonej cegły. Szkoła posiadała jedne piętro i została ukończona w 1818 roku. Nowa lokalizacja szkoły mieściła się u zbiegu ulic Cmentarnej i Rudzkiej, przy kościele Matki Boskiej Bolesnej. Od 1864 w szkole ludowej wprowadzono nauczanie tylko i wyłącznie w języku niemieckim, wycofując z programu nauczania język polski.

W roku 1900 administracja niemiecka postanowiła wybudować nową szkołę. Zadania podjął się   niemiecki architekt E.Petzkie z Gleiwitz ( Gliwice). Budowę nieruchomości ukończono w 1902 roku W szkole tej mieściły się klasy szkoły podstawowej oraz klasy gimnazjalne. Dyrektorem szkoły w tym okresie był Tschauder.

Harmonogram dzienny 

 Harmonogram przerw 

Lekcje poranne trwały zwykle pięć godzin dydaktycznych i obejmowały wszystkie przedmioty ścisłe. Po każdej pierwszej i trzeciej lekcji była 10-minutowa przerwa, a po drugiej i czwartej - 15-minutowa. W nadchodzącym roku szkolnym zajęcia odbywać się będą w poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki. W nadchodzącym roku szkolnym, tak zwane krótkie lekcje po 45 minut każda zostaną wprowadzone w poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki, tak aby wszystkie lekcje mogły być zakończone rano ze względu na dużą liczbę szkół poza domem.

 Dziesięciominutowe przerwy będą wtedy po pierwszej, trzeciej i czwartej lekcji, a piętnastominutowe po drugiej i piątej lekcji. W środy i soboty obowiązuje poprzedni porządek ze względu na odprawiane w tych dniach nabożeństwa w szkołach katolickich.
Rozpoczęcie i zakończenie lekcji ogłaszane jest dzwonkiem szkolnym. 

Plac szkolny i plac przed sąsiadującym nowym budynkiem szkoły podstawowej, który został zatwierdzony przez Radę Miasta Rybnika na podstawie wniosku niżej podpisanego, będzie służył jako miejsce przebywania uczniów w czasie przerw.

"  Der vormittagsunterricht erstreckte sich bisher auf fünf Lehrstunden und umfasste alle wissenschaftlichen Fächer. Nach jeder  ersten und dritten Stunde trat eine Pause von 10 minuten, nach jeder zweiten und vierten eine solche  von 15 minuten ein. 

Im kommenden Schuljarh werden am Montag, Dienstag, Donnerstag und Freitag sogen. Kurzstunden von je 45 Minuten eingefürth, damit wegen der zahlreichen auswärtigen Schulen der gesamte Unterricht am Vormittag erledigt werden kann. 

Die Zehn-Minutenpausen fallen ausdann aus der 1, 3 und 4 Stunde, die fünfzehn-Minutenpausen nach der 2, und 5 Stunde. Mittwochs uns Sonnabends gilt wegen des kath. Schullgottesdientes an diesen Tagen die bisherige Ordnung.

Beginn und Schluss der Lehr-Stunden werden durch Läuten mit Schulglocke angezeit. 
Als aufenthaltsort der Schuler in den Pausen dient der Schulhof und der auf einen vom Unterzeichneten gestellten  Antrag vom Magistrat der Stadt Rybnik freigegebene Platz an der Vorderseite  des angrenzenden neuen  Volksschulegebäudes."

Czas trwania lekcji.

Ponieważ zajęcia poranne rozpoczynały się o godz. 8.00, a kończyły o godz. 13.00, każda lekcja trwała 50 minut, 1) od godz. 8.00 - 8.50, 2) od godz. 9.00 - 9.50, 3) od godz. 10.05 - 10.50, 4) od godz. 11.05 - 11.55, 5) od godz. 12.10 - 13.00. W godzinach popołudniowych zajęcia musiały być wznowione o godz. 14.10 z powodu dużej liczby studentów w semestrze zimowym; godziny dydaktyczne były 1) od 14.10 - 15.00, 2) od 13.10 - 14.00.

W semestrze letnim wyznaczono na to późniejsze godziny popołudniowe. Niestety, z powodu niedogodnych połączeń kolejowych, niektórzy uczniowie w niektóre dni wracali do domu dopiero o zmroku. Problem ten ma być rozwiązany poprzez wprowadzenie krótkich lekcji. Zajęcia odbywać się będą wówczas w poniedziałek, wtorek, czwartek i piątek 1) w godz. 7.30 - 8.15, 2) w godz. 8.25 - 9.10, 3) w godz. 9.25 - 10.10, 4) w godz. 10.20 - 11.05, 5) w godz. 11.15 - 12, 6) w godz. 12.15 - 13.00.

Dauer der Unterrichtsstunden.

Da, der Vormitagsunterricht bisher 8 Uhr begann und um 13Uhr schloss, dauerte jede Lehrsstunde 50 minuten und zwar 1) von 8 - 8.50, 2) von 9 - 9.50 , 3) von 10.05 - 10.50, 4) 11.05 - 11.55, 5) von 12.10 - 13.00. Am Nachmittag musste der Unterricht mit Rücksicht auf die viele  Fachrschüler im winterhalbjahr bereits wieder um 14.10 Uhr aufgenommen werden; Die Lehrstunden lager 1) von 14.10-15.00, 2) von 13.10 - 14.00.

Im Sommerhalbjahr waren spätere Nachmittagsstunden  dafür angesetzt. Leider kamen dann mehrere Fahrtschüler wegen der ungüstigen Zugverbindung an manchen Tagen erst mit sinkender Nacht nach Hause. Diesem übelstande soll durch die Einführung von Kurzstunden abgeholfen werden. Die Lehrstunden  werden alsdann an Montag, Dienstag, Donnerstag und Freitag liegen 1) von 7.30 - 8.15, 2) von 8.25 - 9.10, 3) von 9.25 - 10.10, 4) von 10.20 - 11.05, 5) von 11.15 - 12, 6) von 12.15 - 13.00 Uhr

Wolne popołudnia

Popołudniami uczono tylko przedmiotów technicznych. Sekstany i kwintany nie miały w ogóle ogólnych lekcji popołudniowych. Sobotnie popołudnie było całkowicie wolne od lekcji dla wszystkich uczniów. Pozostałe klasy również miały po jednym wolnym popołudniu.

Dni wolne od nauki w nadchodzącym roku szkolnym z wyjątkiem wakacji.
  • Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego - 25 maja. 
  • Boże Ciało - 26 maja
  • Piotr i Paweł : 29 czerwca
  • Uroczystość zwycięstwa pod Sedanem: 2 września
  • Dzień Wszystkich Świętych: 1 listopada
  • Uroczystość Wniebowzięcia NMP oraz Dzień Modlitwy i Pokuty: 16 listopada
  • Niepokalane Poczęcie: 8 grudnia
  • Uroczystość Objawienia Pańskiego: 6 stycznia
  • Urodziny cesarza: 27 lutego 
  • Ofiarowanie Pańskie (Oczyszczenie): 2 lutego
  • Dzień Zaduszny: 2 listopada
A w Środę Popielcową, pierwsza godzina poranka jest wolna dla uczniów niekatolickich. Ponadto w Dniu Reformacji, 31 października, uczniowie protestanccy otrzymują urlop na uroczystości kościelne, a uczniowie żydowscy otrzymują urlop na tygodnie Nowego Roku i Święto Sukkot.

" Freie Nachmittage

An den Nachmittagen wurde nur technischen Fächernunterrichtet. Die Sextaner und Quintaner hatten überhaupt keiner allgemeinen Nachmittagsunterricht. Der Samstag -Nachmittag war für alle Schüler völlig unterrichtsfrei. Die übrigen Klassen hatten ausserdem je einen freien Nachmittag.

Feiertage des kommenden Schuljahres ausser den Ferien.
Christi Himmel fahrt - den 25 Mai. 
Fronleichnam - den 26 Mai
Peter und Paul : den 29 Juni
Sedanfeier : den 2 September
Allerheiligen: den 1 November
Mariä Opferung bezw. Buss und Bettag: den 16 November
Mariä Empfängnis: den 8 December
Hl. Dreikönige: den 6 Januar
Kaisers Geburstag : den 27 Februar 
Märia Lichtmess (Reinigung ) : Den 2 Februar
Am Tage Aller Seelen : den 2 November

Und an Aschermittwoch ist für die nichtkatolischen Zöglinge die erste Morgenstunde frei. Ausserdem werden die evang. Schüler am Reformationstage, den 31 October, zur kirchlichen Feier beurlaubt, die jüdischen  Schüler am Wochen Neujahrs und Laubhütten-Fest (Sukkot ) "

Zrealizowany program nauczania

Nauczanie przedmiotów ścisłych

Za ogólną wytyczną służyły oficjalne programy i zadania dydaktyczne dla szkół wyższych w Prusach (Halle a. S. Verlag des Waisenhauses, 1901). Nie było od nich godnych uwagi odstępstw, dlatego też nie wymieniono przedmiotów nauczanych w poszczególnych klasach.
Lektury literatury łacińskiej w UIII obejmowały Cezarego, dzwony. , Gall. I-IV w wyborze, że z OIII na Cez, dzwon, Gall. V- VII oraz kanon z Metamorfoz Owidiusza. W języku greckim OIII czytany był Ksenofont Anab. I i II; w języku francuskim O III Bruno, Le tour de la France par deux enfants.

Wszyscy uczniowie danego wyznania brali udział w lekcjach religii chrześcijańskiej; nie było prośby o zwolnienie.

Nieobowiązkowa nauka religii żydowskiej odbywała się w trzech częściach, obejmujących klasy O III - U III i IV - V po 2 godziny oraz VI po 1 godzinie.

Der erledigte Lehrstoff

Wissenschaftlicher Unterricht

Als algemeine  Richtschnur diensten  die amtlichen Lehrpläne und Lehraufgaben für die höheren Schulen in Preussen ( Halle a. S. Verlag Verlag des Waisenhauses, 1901 ) bemekerswerte Abweichungen davon kamen nicht vor, weshalb von einer Aufzählung der in den einzelen Klassen behandelten Unterrichtsstoffe abgesehen wird.

Die lateinische Schriftsteller lektüre der UIII erstreckte sich auf Caes, bell. , Gall. I-IV in Auswahl die der OIII auf Caes, bell, Gall. V- VII Auswalh und einen Kanon aus Ovids Metamorfosen. Im Griechsich der O III wurde gelesen Xenoph Anab. I und II; französisch der O III Bruno, Le tour de la France par  deux enfants.

An den christliche Religionsunterrichte nahmen alle Schüler der betreffenden konfesion teil, ein Antrag auf Befreiung hat nicht vorgelegen

Der wahlfreie Jüdische  Religionsunterricht wurde in drei abteilungen, welche die Klassen O III - U III und IV - V mit je 2 std. und VI mit 1 Std umfassten, erteilt.

Edukacja techniczna

Gimnastyka - w semestrze letnim do szkoły uczęszczało 177 uczniów, a w semestrze zimowym 173. Zwolnione z tego były :

na podstawie zaświadczenia lekarskiego; z zajęć gimnastycznych ogólnie w lecie - 9 uczniów / w zimie - 18 uczniów.
Z poszczególnych rodzajów ćwiczeń lato - 1 uczeń / zima - 2 uczniów.

Pięć klas Progimnazjum podzielono na sekcje, z których największa liczyła 47 uczniów (na jednej lekcji łączonej W. S. nawet 68), najmniejsza 34 uczniów. Ćwiczenia odbywały się w sali gimnastycznej I Katolickiej Szkoły Ludowej oraz na boisku miejskim, które latem dwa razy w tygodniu służyło również do gier. Możliwość kąpieli i pływania w miejskim kąpielisku była często wykorzystywana, łyżwiarstwo można było uprawiać w niewielkim stopniu podczas łagodnej pogody zimą.

" Technischer Untericht

Turnen - Die Anstalt besuchten im Sommerhalbjahr 177, Winterhalbjahr 173 Schüler. Von dieser waren befreit :

auf Grund ärztlichen Zeugnisses; vom turnunterrichte überhaupt im Sommer - 9 Sch. / im Winter - 18 Sch.
Von einzelnen Uebungsarten Sommer - 1 Sch. / Winter - 2 Sch.

Die 5 Klassen des Progymnasiums turnten in  Abteilungen, deren grösste 47 ( in der einen  Kombinierungsstunde des W. S sogar 68 ), deren kleinste 34 Sch. umfasste. Die Uenbungen fanden in der Turnhalle der Katholistsche  Volksschule I und auf dem städtischen Spielplatze statt ; auf letzterem wurde im Sommer auch zweimal wöchentlich gespielt . Die Gelegenheit zum Baden und Schwimmen in der städtischen Badenanstalt wurde viel benutzt, der Eislauf konnte bei den milden Winter wenig geübt werden. "

  • Rysunek: Lekcje były w miarę możliwości zgodne z oficjalnymi zadaniami dydaktycznymi.
  • Śpiew: 6 godz., VI 2 godz., znajomość nut. Ćwiczenia na spotkaniach, pieśni kościelne i ludowe, V I - O III 2 godz. chóry trzyczęściowe.
  • Pisanie: VI i V po 2 godziny pisma niemieckiego i łacińskiego na tablicy według wskazówek nauczyciela. 
IV -OIII 1 godzina dla uczniów ze słabym pismem ręcznym - ćwiczenia.

Zeichnen : Der unterricht schloss sich nach Möglichkeit an die amtlichen Lehraufgaben an.
Singen : 6 std, VI 2 std, kenntnis der Noten. Treffübungen, Kirchen und Volkslieder, V I - O III 2 Std dreistimmige Chöre.
Schreiben : VI und V Je 2 std Deutsche und Lateinische Schrifft nach Vorschrift des Lehrers an der Tafel. Geschäftsaufsätze.
IV -OIII 1 std. für Schüler mit schlechter Handschrift zur Uebung.


Wykaz wprowadzonych podręczników :

Przedmiot Religia :

Katolicy :
  •  Kath. katechismus f.d diözese Breslau Schuster Mai, Bibelgeschichte f.kath Volksschulen.
  • Köning, Handbuch f.d kath. Religionsunterricht, Lehrbuch f.d katholischen Religionsunterricht.

Protestanci :
  • Grundtke / Tröger " Materiały do nauki religii dla szkół średnich
  • Halfman / Köster, Hilfsbuch f. d evangelischen Religionsunterricht.

Przedmiot język niemiecki:

  • Zasady ortografii niemieckiej i słownik; Berlin Weidmann


  • Von Sanden , Nauczanie języka niemieckiego dla szkół średnich; Lissa Eulitz
  • Evers- Walz, Deutsche Lesebuch für höhere Lehranstalten; Leipzing und Berlin Teubner.
Przedmiot łacina :

  • Ostermann - Müller, korepetycje z łaciny

Verzeichnis der eingeführten Lehrbücher :

Fach Religion 

Katholische :

- Kath. Katechismus f.d Diözese Breslau Schuster Mai, Bibl Gesichte f.kath Volksschulen.
- Köning, Handbuch f.d kath. Religions Unterricht, Lehrbuch f.d katholischen Religionsunterricht.

Evangelische :

- Grundtke - Tröger " Der Religiöse Lernstoff für höhere Lehranstalten
- Halfman - Köster, Hilfsbuch f. d evangelischen Religionsunterricht.

Fach Deutsch

- Regeln f. d deutsche Rechtschreibung nebst Wörterverzeichnis; Berlin Weidmann
- von Sanden , Deutsche Sprachlehre für höhere Schulen; Lissa Eulitz
- Evers- Walz, Deutsche Lesebuch für höhere Lehranstalten; Leipzing und Berlin Teubner

Fach Latein :
- Ostermann - Müller, Latein Uebungsbung

Przedmiot: Greka

  • Kaegi, Kurzgefasste griech, Szkolna gramatyka grecka, Uebungsbuch
  • Anabasis Ksenofonta, tekst pod red.
  • Homer, Odyseja wg Bacha
Przedmiot: Francuzki

  • Ploetz - Kares, książka elementarna, wydanie B

Przedmiot: historii

  • Pütz - Cremans, Grundriss der Gesichte (starożytność, średniowiecze, czasy nowożytne). Główne rysy historii państwa pruskiego. 
  • Putzger - Baldamus - Historyczny atlas szkolny

Przedmiot: Geografia

  •  von Seydlitz, Geografia, wydanie D, poprawiona broszura

Przedmiot Arytmetyka i matematyka
  • Müller i Pietzker, Rechenbuch f.d unteren Klassen d. höh. Lehranstalten Wydanie A

Przedmiot : Nauki przyrodnicze
  •  Schmeil, Przewodnik do botaniki, zoologii

Przedmiot: Muzyka
  • Schwalm, Zbiórka pieśni dla szkół
Fach Griechisch

Kaegi, Kurzgefasste griech, Schulgrammatik Griechisches, Uebungsbuch
Xenophons Anabasis, textausg.
Homer, Odysse v. Bach

Fach Französisch

Ploetz - Kares, Elementarbuch, Ausg. B

Fach Gesichte

Pütz - Cremans, Grundriss der Gesichte ( Altertum, Mittelalter, Neuerezeit. Leitfaen der Gesichte des pruesischte Staates. Putzger - Baldamus - Historischer Schulatlas

Fach Erdkunde;
 von Seydlitz, Geographie, Ausg. D neubearbeit Heft

Fach Rechnen und Mathematik

Müller und Pietzker, Rechenbuch f.d unteren Klassen d. höh. Lehranstalten Ausg. A

Fach Naturwiessenschaften

- Schmeil, Leitfaden der Botanik Zoologie

Fach Gesang

Schwalm, Liedersammlung f. Schulen

Następujące leksykony języków obcych są zalecane dla uczniów od klasy tertia do wykorzystania w domu w ćwiczeniach tłumaczeniowych i czytaniu, dzięki czemu nie ma potrzeby kupowania dalszych specjalnych słowników

  • Frey, Słownik łacińsko-niemiecki - Mk. 8.
  • Heinichen Blase Reeb, Słownik szkolny łacińsko-niemiecki

Dekrety urzędowe w interesie ogólnym

1902 - Dekret ministerialny z 21 września (UII - 1904 ) stanowi, że uczniowie, którzy znajdą się w posiadaniu niebezpiecznej broni, zwłaszcza pistoletów i rewolwerów, czy to w szkole, czy podczas zabawy, w łaźni, czy na wspólnych wycieczkach, krótko mówiąc tam, gdzie szkoła jest odpowiedzialna za odpowiedni nadzór, mają być ukarani co najmniej groźbą wydalenia z placówki, ale w przypadku recydywy, bez kary wydalenia.

1908 - Prowincja Królewska. Szkolne kolegium. 21 lipca Dekret ministerialny z 13 lipca wymaga wykazania właściwego zainteresowania w promowaniu umiarkowanych ćwiczeń fizycznych, przypomina w tym względzie przepisy dekretu z lutego 1895 r. i zezwala na "zwolnienie z lekcji gimnastyki tylko w przypadku rzeczywistych dowodów na istnienie dolegliwości, które mogą być pogłębione przez gimnastykę, duże odległości do szkoły, bladość, osłabienie mięśni, zapalenie gardła i tym podobne nie mogą być uważane za wystarczające podstawy do zwolnienia".

Empfohlen werden den Schülern von Tertia an zum häusliches Gebrauch bei Uebersetzungsübungen und Lektüre folgende fremdsprachliche Lexica , durch die sich die Anschaffung weiterer  Spezialwörterbücher erübrigt

Frey, Lateinisch - deutsches  Wörterbuch  - Mk. 8.
Heinichen Blase Reeb, Latenisch-deutsche Schulwörtbuch

Behördliche Verfügungen von allgemeinere Interesse

1902 - Ein Ministerialerlass vom 21 September (UII - 1904 ) stellt fest, dass Schüler, die sei es in der Schule oder beim  Spielen, aud der Badeanstalt oder gemeinsamen Ausflügen, kurz , wo die Schule für eine angemessene Beaufsichtigung  verantwortlich ist, im Besitze von gefärlichen Waffen, insbesondere von Pistolen und Revolvern, betroffen werden, mindestens mit der Androhung der Verweisung von der Anstalt, im Wiederholungstalle aber unnachsichtlich mit Verweisung zu bestrafen sind.

1908 - Königl. Provinz. Schullkoleg. 21 Juli Ein Ministerialerlass vom 13 Juli  verlangt Betätigung des rechten Interesses für die Förderung der Lehrplan mässiger körperlichen Uebungen, bringt die diesbezüglichen Vorschriften  des Erlasses  vom Februar 1895 in Erinnerung und gestattet " Befreiung von Turnunterricht nur dann, wenn wirklich Leiden nachgewiesen werden , bei denen eine  Verschlimmerung durch das Turnen zu befürchten ist weiter Schulweg, Bleichsucht, Muskelschwäche, Rachenkatarrh und änliche Dinge können nicht als ausreichende Gründe für die Befreiung erachtet werden





Linki :

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Rybnicka Spółdzielnia Mieszkaniowa

Kompleks Akademicki w Rybniku - architektura i historia

Volkslista z Górnego Śląska - gdzie jej szukać ?